Przeglądając Księgę Wieczystą nieruchomości, co rusz można się spotkać z nietypowym wpisem w jednej z kolumn czy rubryk dokumentu. W pracy pośrednika z każdą napotkaną nieruchomością sprawdzam dokładnie dokumenty, w tym także KW, aby później przed spotkaniem u notariusza, nie spotkały mnie, jak i klientów żadne niespodziewane sytuacje. Jak się okazało, mimo kilku lat w zawodzie, księgi są w stanie nadal zaskakiwać. A taka sytuacja zdarzyła się niedawno…
Klient zgłosił się do mnie z działką na sprzedaż. Od razu przystąpiłem do sprawdzenia KW, a tam podczas lektury znalazłem ciekawy zapis.
W dziale III widniał wpis: “ZAKAZ CAŁKOWITEGO LUB CZĘŚCIOWEGO DZIELENIA SPRZEDAWANIA, DZIERŻAWIENIA I ZASŁANIANIA NIERUCHOMOŚCI NA PODSTAWIE WNIOSKU Z DNIA 1 LIPCA 1957R. NR R 158/57 ORAZ ART. 13 DEKRETU Z DNIA 6.09.1944R. WPISANO DNIA 10 LIPCA 1957R.”
Co z tego wynika?
Niestety, wydział Wieczystoksięgowy Sądu Rejonowego w Legionowie nie jest pomocy i nie chce wskazać drogi do usunięcia tego wpisu.
Podstawą wpisu jest Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Należało więc odnaleźć jego tekst. W treści dekretu artykuł 13 mówi o tworzeniu nowych gospodarstw, jednak do ich zbywania odnosi się artykuł 14. W wyjątkowych wypadkach zgodę na podział lub sprzedaż może wyrazić powiatowy urząd ziemski. Po chwili poszukiwań, na szczęście okazuje się, że w postaci, w jakiej dekret został ogłoszony, artykuł 13 odpowiada treścią artykułowi 14 z mojego znaleziska.
Następcą prawnym powiatowego urzędu ziemskiego jest starostwo powiatowe. W tym przypadku jest to starostwo powiatowe w Legionowie. Pracownik wydziału Gospodarki Nieruchomościami odpowiedzialny za regulowanie stanów prawnych nieruchomości stwierdza, że z takim wpisem spotyka się po raz pierwszy w swojej karierze. Potwierdza, że skoro to starostwo jest następcą prawnym powiatowego urzędu ziemskiego, to właśnie do starostwa trzeba skierować wniosek o zdjęcie zakazu.
Co dalej?
W tym samym czasie sprawa trafia do konsultacji do notariusza, który lubi przypadki nieruchomości z ciekawą przeszłością historyczną. Ten stwierdza, że Dekret o przeprowadzeniu reformy rolnej, został znowelizowany późniejszymi przepisami Ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o obrocie nieruchomościami rolnymi. Artykuł 9 tej ustawy mówi, że “tracą moc wszystkie dotychczasowe przepisy ograniczające obrót nieruchomościami rolnymi, a w szczególności art. 13 dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.”
Notariusz podpowiada też pomocny fragment z ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Artykuł 122 brzmi: “Jeżeli ograniczenie możności rozporządzenia nieruchomością lub prawami rzeczowymi na nieruchomości, które przestało być wiążące, jest nadal wpisane w księdze wieczystej, wykreślenie jego może nastąpić z urzędu.” Oznacza to, że działkę będzie można sprzedać bez uzyskiwania dodatkowych zgód na wykreślenie zakazu zbywania, gdyż ten utracił moc prawną. Co ważne będzie można wnioskować o jego wykreślenie przy akcie notarialnym sprzedaży działki, więc nie będą konieczne żadne dodatkowe czynności.
Nawigowanie przez skomplikowany labirynt Ksiąg Wieczystych jest jak podróż przez splot historii i prawa, która niejednokrotnie skrywa zaskakujące niespodzianki. Ta historia pokazuje, że nawet najbardziej enigmatyczne zapisy można rozwikłać, gdy tylko mamy do dyspozycji odpowiednie narzędzia i wiedzę. W końcu, mimo trudności, udało się znaleźć wyjście z tego labiryntu. Zakaz zbywania, choć wydawał się kłopotliwy, stracił swoją moc prawną na skutek późniejszych zmian w ustawodawstwie. W rezultacie, dzięki cierpliwości, wytrwałości i szerokim konsultacjom, działka może być teraz sprzedana bez żadnych przeszkód.
